انواع مکاتب ادبی 1

بخش اول:

انواع مکاتب ادبی در سیر اجتماعی و تغییر و تحولات سیاسی_اجتماعی و اقتصادی به وجود می‌آیند و بعضا دارای ویژگی‌های مکتب پیش از خود نیز هستند. درواقع شروع یک مکتب ادبی آنجاست که نگاهی نو و اندیشه‌ای بدیع در کار می‌آید.

حقیقتا نویسندگان به مثابه انسان‌هایی حساس در جامعه نتیجه زیست و تجربیات و آموخته‌های خود را می‌نویسند و این منتقدان و اندیشمندان ادبی و هنری هستند که پس از بررسی‌های دقیق انواع تقسیم‌بندی‌های ادبی و هنری را انجام می‌دهند. درواقع ویژگی‌های مشترک در مجمو‌عه‌ای از آثار تولید شده در بستر سیاسی_اجتماعی مکتب ویژه‌ای را به وجود می‌آورد. هر مکتبی ویژگی‌های مکتب پیش از خودش را نیز داراست.

در مقاله پیش رو به بررسی برخی از مکاتب مهم و تاثیر گذار تاریخ ادبیات جهان می‌پردازیم. و نمونه‌های برجسته را معرفی می‌کنیم.

انواع مکاتب ادبی

1. کلاسیسم Classicism

مکتب ادبی کلاسیسم یا سنت گرایی بر خرد و منطق استوار بود. بر خلاف مکتب ادبی هم عصر خود باروک، و بعدتر مکتب رومانتیسم که بر فردیت و احساسات تاکید دارد. کلاسیسم ها زیبایی ادبی را در تلقید از آثار یونانیان و رومیان باستان می‌داستند.

 سنت گراها براین باورند که همه چیز توسط گذشتگان گفته شده اما درک نشده است. از اینرو تقلید از گذشتگان در قالب بیانی ساده و بی پیرایه در عین نظم و ظرافت از ویژگی‌های مکتب ادبی کلاسیسم است.

در این گونه ادبی تخیل و بیان احساسات درونی هیچ جایگاهی ندارد، در عوض توجه به رویدادها و اتفاقات بیرونی مهم است. متون این مکتب عموما با دانای کل روایت می‌شود. دانای کل خدای متن است و همه چیز را می‌داند و  مطلقیت دارد. پایان خوش هم معمولا پایان بندی مقبولی است.

رمان در آن دوران چندان رواج نداشت. این مکتب ادبی بیشتر در نمایشنامه ها نمود پیدا کردند. نمایشنامه‌های مولیر و راسین نمونه های خوبی برای این مکتب ادبی هستند.

خرید کتابهای ژان راسین

خرید کتابهای مولیر

2. رومانتیسم Romanticism

در واکنش به انقلاب صنعتی اول، جریان فکری، هنری و ادبی رومانتیسم شکل گرفت. وقتی مردم از پیامد انقلاب رضایت نداشتند و مشکلات و مسائل‌شان همچنان وجود داشت، زمینه‌ای فراهم شد که نویسندگانی دست به قلم بزنند و آرمان خواهی خود را به نوشته و سایر آثار هنری دربیاورند. در اواخر قرن هیجدهم به اوج شهرت خود رسیدند.

در مکتب ادبی رومانتیسم تاکید بر احساسی‌گری و فردیت انسان است. از آنچه در واقعیت جامعه هست گریزانند و به ستایش طبیعت و گذشته و فردیت و احساسات پناه بردند. در این میان هنر فولکلور و عناصر هنری و روایی قرون وسطی را مجدد احیا کردند. از مضامین اصلی این گونه ادبی تمرکز بر حیرت و وحشت است.

در این مکتب ادبی نوع زندگی قهرمانانه افراد ارزش محسوب می‌شد و باوری وجود داشت که قهرمانان بر کیفیت زندگی اجتماعی تاثیرگذارند.  تخیل و هیجانات و احساسات فردی بر خرد و منطق ارجحیت داشت. از دیگر سو رومانتیسم به نوعی فریاد خشم و فغان از بیدادگری‌ها سرمایه‌داری و اعتراضی بر بنده پنداری انسان بود.

در مقابل این مکتب ادبی، رئالیسم، با ویژگی‌های متضاد با رومانتیسم، ظهور کرد که در ادامه می‌خوانید.

از نویسندگان برجسته این مکتب ادبی ، رومانتیسم می‌توان به ویکتور هوگو اشاره کرد.

برای آشنایی و خرید کتابهای ویکتور هوگو وارد لینک زیر شوید:

خرید کتابهای ویکتور هوگو از نویسندگان برجسته مکتب ادبی رومانتیسم

3. رئالیسم Realisme

واقع گرایی ادبی به گونه‌ای است که همه چیز آن‌چنان که هست نمود پیدا می‌کند. بدون اغراق و زرق و برق.

رئالیسم در میانه قرن نوزدهم پدید آمد و از سردمداران این مکتب، بالزاک و استاندال در فرانسه و در روسیه پوشکین،گورکی و تولستوی، در انگلستان چالز دیکنز را می توان نام برد.

برای آشنایی با نویسندگان روسی، مقاله‌ی " از ادبیات روسیه چه می دانید ؟ " می‌تواند کمکتان کند.

هدف نویسندگان این مکتب بیان واقعیت مطلق است بدون هرگونه احساساتی‌گری. مکتب ادبی رئالیسم به اصالت واقعیت استوار است. وجود جهان واقعی خارج از درک و قضاوت ما. بیان واقعیت ها، بیان رفتارها و حالت‌های واقعی افراد جامعه همانگونه که هستند نه آنگونه که باید باشند، ظلم و ستم‌ها، فسادها و ریشه‌هایشان از ویژگی‌های ادبیات رئالیسم است.

برای آشنایی و خرید کتاب های بالزاک وارد لینک زیر شوید:

لیستی از کتابهای بالزاک

4. رئالیسم جادویی Magical realism

در مکتب ادبی واقع گرایی جادویی تمام ویژگی های رئالیسم وجود دارد به همراه یک یا چند عنصر جادویی یا شگفت انگیز. ترکیبی از خیال و واقعیت، به گونه‌ای که داستان به عنوان داستان واقعی پذیرفته می‌شود. تمامی عناصر آن باورپذیر است. سرآغاز این مکتب ادبی از آمریکای لاتین شروع شد و رشد و نمو پیدا کرد. نویسندگانی همچون خورخه لوییس بورخس از آرژانتین، میگل آستورباس از گواتمالا، گابریل گارسیا مارکز از کلمبیا و در اروپا گونتر گراس از آلمان و فولز از انگلیس و ایتانو کالوینو از ایتالیا نمونه‌های درخشان این مکتب ادبی هستند.

برای خرید کتابهای هر یک از نویسندگان مورد نظر وارد لینک مربوطه شوید:

خرید کتابهای بورخس

خرید کتابهای مارکز

خرید کتابهای کالوینو

خرید کتابهای گراس

5. ناتورالیسم Naturalisme

مکتب ادبی طبیعت گرایی یا ناتورالیسم در اواخر قرن نوزدهم با تکیه بر نظریات داروین شکل گرفت. درواقع به نوعی رئالیسم سخت گیرانه‌ای بر پایه علم. علم وراثت و طبیعت مایه اصلی آثار مکتب ادبی ناتورالیسم بود.

امیل زولا از فرانسه و توگنیف روسی و الیوت از انگلستان از نامداران این گونه ادبی هستند. مضامین اصلی این مکتب ادبی انسان‌های دربند و گرفتار در طیبعت خویش و وراثت هستند. شیوه روایت داستان‌ها چنان پر حاشیه و با جزییات فراوان است که گاه خسته‌کننده به نظر می‌رسند. گفتگوهای طولانی و توصیفات بسیار جزعی و گاه فرعی که چندان هم مهم نیستند در روند اصلی داستان. در این گونه ادبی جسم بیش از روح اهمیت دارد. فرد یا اجتماع مهم نیستند بلکه  قانون تنازع بقا در تمامی اتفاقات نقش دارد. به این معنا که انسان‌ها تحت جبر طبیعت عمل می کنند نه اراده‌ی آزاد انسانی.

برای آشنایی و خرید کتابهای امیل زولا وارد لینک زیر شوید.

خرید کتابهای امیل زولا

ادامه در بخش دوم انواع مکاتب ادبی

برای ما بنویسید که شما کدام مکتب ادبی را بیشتر می‌پسندید؟ و اگر نویسنده بودید فکر می‌کنید در کدام مکتب می توانستید بنویسید؟ شاید در هیچ کدام و خود مکتب جدید را پایه‌گذاری می‌کردید 😊

 بخش اول انواع مکاتب ادبی

مقالاتی که شاید برایتان جذاب باشد:

1. از ادبیات فرانسه چه می‌دانید؟
2. از ادبیات روسیه چه می‌دانید؟
3. لیست بهترین کتاب‌های کودک و نوجوان شورای کتاب کودک

نویسنده: مینا بهکار 

تاریخ انتشار: 1400/12/23